MOMČILO MILETIĆ

Prvi mladenovački pilot

U gornjem delu mladenovačke glavne ulice, na placu na uglu sa Crkvenom ulicom, nalazi se i danas oronula stara kućica sa malim lokalom u kome se više decenija distribuirala i prodavala „Politika“. Ovu kuću podigao je Radovan Miletić Ćosa, čuveni predsednik mladenovačke opštine između dva svetska rata. U ovoj kući i njenom dvorištu odrastao je Ćosin sin Momčilo, prvi mladenovački pilot. Momčilo Miletić je rođen u Mladenovcu 1906. godine, a bio je pilot-lovac u vazduhoplovstvu vojske Kraljevine Jugoslavije.

Momčilo je imao običaj da avionom preleti preko Mladenovca kružeći i pikirajući preko roditeljske kuće, po priči, krešući vrh jednog velikog oraha u dvorištu rodne kuće, zbog čega ga je majka uvek prekorevala. Svaki dolazak pilota Momčila u Mladenovac je izazivao kod komšijske dece veliku pažnju, jer je bio odeven u plavu pilotsku uniformu sa lakovanim čizmama na kojima je bio ugrađen po jedan pozlaćeni medaljon, sa oficirskom šapkom na glavi, pelerinom i kratkom mačetom za pojasom.

Godine 1937. Momčilo je oženio u Kraljevu Velinku Krofilović, ćerku bogatog pekara iz Beograda, koja je posle rata bila učiteljica u Sopotu. Kažu da je morala u miraz da donese 100.000 dinara, po propisu države koja je na taj način štitila svoje oficire od siromaštva. Momčilo je za te pare kupio kuću na Bulbuderu ali u toj kući nisu stanovali, izdavali su je stanarima.

Pred rat Momčilo sa službom dolazi iz Kraljeva u Zemun gde su imali stan u kraju Konjičke škole. Iz tog perioda postoje priče o provodima mladog bračnog para u mondenskim krugovima u Beogradu i letovanjima i zimovanjima širom Evrope. Momčilo je kao kapetan I klase imao u to vreme 12.000 dinara mesečnih prihoda.

Kada su aprila 1941. napali Nemci, Momčilo je posle vazdušne bitke po naredbi sleteo u Nikšić gde je nakon izdaje zarobljen. Odveden je u oficirski logor Lagodigarda u Italiji, odakle se 1943. javio jednom dopisnicom-fotografijom (slika). Momčilo je sledeći svoju oficirsku čast pokušao da pobegne iz logora ali je uhvaćen. Uspeo je da pobegne u drugom pokušaju pred kraj rata 1944. kada se pojavio u Velinkinoj rodnoj kući u Beogradu kod Đerma ali je tamo zatekao samo taštu kojoj je rekao da odlazi za Ravnu Goru. Po priči Velinkine rodbine od tada od njega nije bilo više nikakvog traga. I po priči rodbine iz Mladenovca, Momčilo je krajem leta 1944. svraćao sa grupom ljudi i kod oca u Mladenovac i odatle otišao rekavši da ide na Ravnu goru.

Danas se ne može pouzdano utvrditi sudbina Momčila Miletića, koji je najverovatnije stradao ili u probijanju prema Ravnoj gori ili u povlačenju kraljeve vojske preko bosanskih gudura, ili možda čak u masakru na Kočevskom rogu, ili je uhvaćen na prevaru krajem novembra 1944. kada su komunisti streljali 72 pilota vazduhoplovstva Kraljevine Jugoslavije u Jabuci kod Pančeva. Medjutim, Momčilova porodica je više decenija posle rata gajila nadu da je Momčilo ipak negde živ, zasnivajući svoju nadu na jednoj razglednici koju su dobili iz Južne Amerike.

Momčilo Miletić, pilot iz Mladenovca sa pilotskim znakom 565, bio je pripadnik slavnog jugoslovenskog vazduhoplovstva koje je 1941. nanelo velike gubitke nemačkoj vazdušnoj armadi, čime se u to vreme nisu mogle podičiti mnogo veće savezničke sile. (Jugosloveni su imali 61 novih meseršmita i 65 haukera).

Jugoslovensko Kraljevsko Ratno Vazuhoplovstvo i protivvazdušna odbrana su 6. i 7. aprila 1941. uspeli da obore između 90 i 100 neprijateljskih aviona, iako je JKRV u samo prva dva dana izgubilo 24 aviona u odbrambenim uzletima i 40 na zemlji..