Čedomir Dunjić

ĐENERAL   

Čedomir Dunjić (1881- 1952) bio je srpski i jugoslovenski artiljerijski oficir, brigadni general Jugoslovenske vojske, učesnik Balkanskih ratova, Prvog svetskog rata i Aprilskog rata 1941, nosilac Karađorđeve zvezde, Ordena belog orla i Albanske spomenice.

Čeda je rođen u selu Mala Vrbica kod Mladenovca 1881. godine u poznatoj porodici Dunjić. Prema predanju godine 1850. iz Kolašina u Kosmajski kraj došla je baba Dunja i njen sin Periša Perišić. Perišin sin Stevan je prvi u Maloj Vrbici poneo prezime Dunjić po svojoj babi Dunji (rođ. 1777), koja je selu bila viđena žena. Stevan i žena mu Petrija (unuka Marinika Petrovića, brata Karađorđevog) imali su sina Živojina i pet ćerki.

Živojin i žena mu Marta (Stanković- Jabukić iz Vlaške); imali su tri sina i dve ćerke. Sin Aranđeo (1876-1952) bio je oženjen Milojkom iz Koraćice (Milanović) i bio uspešan stočar, često je dobijao nagrade na sajmovima stoke (njegov praunuk Nikola Vujičić iz Male Vrbice, danas je uspešni uzgajivač rasne stoke). Drugi sin bio je budući general ČEDA Dunjić, a treći sin bio je Đorđe, koji je takođe u Jugoslovenskoj vojsci pri kraju karijere postao đeneral. Ćerke su se zvale Stevanija i Bosiljka (Bosiljkina unuka Rada Urošević doskora je bila lekar u Sopotu i Mladenovcu).

Čeda je osnovnu školu pohađao u Koraćici a gimnaziju u Beogradu. Posle Akademije kao potporučnik prvo je službovao u Nišu. Tu je njegov stariji brat Aranđeo dolazio da ga obiđe 1903. kada su se i fotografisali, Čeda u uniformi a Aranđeo u narodnom odelu.

U Balkanske ratove Čedomir Dunjić odlazi kao kapetan.

U I sv. rat 1914. odlazi sa 33 godine, prelazi Albaniju, bori se u proboju Solunskog fronta i 1918. iz rata izlazi kao potpukovnik.

Stari kosmajski ratnici pamtili su ga po dobroti i pravičnosti jer im je često pomagao i u ratu i u miru. Tako na primer, prilikom povlačenja srpske vojske iz okupirane domovine 1915. godine oficir Čedomir Dunjić je sa sobom poveo, da bi ga spasao od okupatora, i svog brata od tetke Radovana – Raku Vaskovića iz Popovića. Raka je prešao Albaniju i Solunski front i vratio se u svoje selo (u toj grupi dece iz Male Vrbice bili su i Sreten Žujović i Draga Grujić).

General Čeda Dunjić bio je od 1924. oženjen Milicom, iz Mionice, kćerkom p. Vase Dragićevića, okružnog načelnika rodom iz Beograda. Imali su sina Ivana koji je rođen 1926. u Skoplju. Milica je preminula 1936. godine.

Posle rata, godine 1925, Čeda je proizveden u artiljeriskog brigadnog đenerala Jugoslovenske vojske. Na naslovnoj fotografiji u uniformi generala snimljen je 1930. u Osijeku gde je bio komandant mesta i komandant puka.

Penzionisan je u Osijeku 1932. zbog neslaganja sa Petrom Živkovićem, tadašnjim ministrom vojske. Posle penzionisanja stanovao je sa porodicomu Beogradu u Deligradskoj ulici, a do pred aprilski rat u Bitoljskoj br. 39/I.

Đeneral Čeda Dunjić je nosilac dve Karađorđeve zvezde (jedne s mačevima) i dva ordena Belog orla, pored drugih ratnih i mirnodopskih odlikovanja. Pre Drugog sv. rata često je dolazio u Malu Vrbicu i obilazio oca, a u Mladenovcu se družio sa adv. Čedom Jocićem, dr Stavrom Atanasijevićem, Jovom Đorđevićem Čabrnjakom, Androm Mirčićem…

Đeneral Dunjić je po objavi rata 1941. aktiviran i poslat za komandanta u Zagreb. U rasulu koje je nastalo po nadiranju Nemaca, zbog izdaje u vojsci biva zarobljen u Zagrebu od strane ustaša. Poveden je sa ostalim srpskim oficirima i vojnicima na streljanje ali su ga spasli Nemci. Odveden je u oficirski logor u Nemačkoj (Nirnberg, Hamelburg, Osnabrik) gde ostaje do 1945. godine. U zarobljeništvu, u istim logorima boravi i njegov brat Đorđe, koji je bio zarobljen 1941. kod Višegrada). Porodice zarobljenika Jugoslovenske vojske redovno su jednom mesečno dobijale iz nemačkih logora nalepnice sa adresom logora, koje su lepile na pakete sa hranom koje su slali u Nemačku. Tako su Čeda i Đorđe redovno primali pomoć u hrani od oca iz Vrbice.

Po dolasku iz zarobljeništva živeo je u svojoj kući u Maloj Vrbici na svojoj pradedovini. Tu je i umro 1952. godine, a sahranjen je na beogradskom Novom groblju u porodičnoj grobnici (parcela 18).

Druga Čedina supruga bila je od 1947. Manasija – Maca rodom iz okoline Kragujevca. Živela je s njim u Maloj Vrbici gde je ostala i posle njegove smrti. Iz dubokog poštovanja prema svom đeneralu, Žile Milošević je svako drugo jutro dolazio iz Koraćice, i posle Čedine smrti, i radio oko stoke pomažući đeneralovoj udovici (Žile je umro je na Beli petak u mladenovačkoj kafani „Takovo“ 1954. godine).

I Čedin mlađi brat Đorđe (rođ. 1894) napravio je karijeru u vojsci Kraljevine Jugoslavije. Bio je vojni ataše u Bugarskoj i živeo dve godine u Sofiji. Iz čina pešadijskog pukovnika za đeneralštabne poslove (45. klasa) proizveden je 1941. u pešadijskog brigadnog đenerala. Te godine bio je komandant puka u Zaječaru. Bio je oženjen Silvijom Šantić iz Kaštel Starog, i s njom imao sinove Živojina i Antu. Đorđe je umro 1980. u Belgiji, u Luvenu, gde je i sahranjen. Sinovi Živojin i Ante 1941. su stupili u četnike u Istočnoj Srbiji pod komandu kapetana Kenta. Živojin je tamo poginuo u Boljevcu, a Ante (1923-1976) je posle rata živeo sa ocem u Belgiji gde je postao doktor radiobiologije i prof. medicinskog fakulteta. Njihova majka Silvija streljana je u Zaječaru od partizana.

Čedin sin jedinac Ivan Dunjić, rođen 1926. u Skoplju, pravnik po struci, živi danas u Beogradu. Bio je pedesetih godina šef kadrovske službe Drapšina i sudija u Mladenovcu (1954/56). Danas Ivan i njegov sin Čeda, advokat u Beogradu i stečajni upravnik u Mladenovcu, često navraćaju u pradedovsku kuću u zavičajnoj Maloj Vrbici. Bliži rođaci Čede Dunjića su i Mira Jakšić, Vesna Urošević Milosavljević, Vujičić Hadži Marko, Ljubica Vlajić Dunjić,  Miodrag Dunjić..

U porodici u Maloj Vrbici i danas se čuva jedan oglas iz Politike od 1937. godine, koji glasi ovako: Braća Dunjić, Čedomir, general u penziji, i Đorđe, pukovnik, proslaviće ove godine svoju slavu Sv. Arhanđela Mihajla sa svojim ocem u rodnom mestu Mala Vrbica – Mladenovac.

Kretanje u službi – Dunjić Ž. Čedomir, artiljeriski brigadni general

– Pitomac 31. klase Niže i 14. klase Više škole Vojne Akademije; – Završio artiljerisku školu gađanja u Srbiji i viši kurs iste 1924; Na dužnostima: – od 10.10.1906. čin vodnika u 3. divizionu Dunavskog artiljeriskog puka; – od 8.2.1907. vodnik u 1. divizionu brdskog artiljerskog puka; – od 24.7.1907. vodnik u 1. divizionu Dunavskog artiljeriskog puka; — od 25.3.1908. vodnik 2. čete 2.bataljona gradskog artiljeriskog puka; – od 1912. komandir 1. čete 2. bataljona gradskog artiljerijskog puka.

U ratovima 1912-1913: – tokom mobilizacije formirao Zaječarski gradski artiljeriski odred; – od 10.11.1912. stavljen na raspoloženje Artiljeriskom odredu, Vojne komande u Skoplju; — komandant transporta opreme za Drač; — od januara do maja 1913. u Vrhovnoj Komandi; – od 25.5. do 15.8.1913. komandant Zaječarske utvrđene odbrane.

Na Solunskom frontu 1916. godine je postavljen za komandanta Vardarskog haubičkog diviziona i na tom položaju ostaje do kraja rata, iz koga izlazi u činu majora.

U ratu 1914-1918: – 1914. mobilisao 1. gradsku bateriju Skopskog gradskog artiljeriskog odreda (12 cm); – baterija data Šumadijskoj diviziji prvog poziva, potom Kombinovanoj diviziji, pa Šumadijskoj; – od 15.12.1914. u sastavu Braničevskog odreda; – od 1.4.1916. komandir 1. baterije Timočkog haubičkog diviziona; – Na Solunskom frontu od 28.12.1916. do primirja 1918. komandant Vardarskog haubičkog diviziona. U operacijama na albanskom frontu: – 1919-1920. komandant artiljerije Debarskog odreda Podrimskih trupa;

– Posle I rata: komandant 2. diviziona 3. haubičkog puka; od 8.12.1921. komandant 2. puka teške artiljerije (artiljerijski puk 2. armijske oblasti); – od 15.4.1924. postavljen je za v.d. komandanta Vardarske artiljeriske brigade; komandant artiljerije Vardarske divizijske oblasti; – komandant artiljerije Bregalničke divizijske oblasti; – od 4.12.1930. komandant artiljerije Osječke divizijske oblasti.

Penzionisan je i preveden u rezervu 21. apr. 1933. u Skoplju.

U Aprilskom ratu 1941. reaktiviran je kao komandant artiljerije 7. armije. Odveden je u zarobljeništvo.

Činovi: poručnik 1904; kapetan 1908; kapetana I klase 1911; major 1913; pukovnik 1920; general 1. dec. 1925.

 (Pečat, U.M. 2006. uz pomoć knjige M. Bjelajca Generali Kraljevine Jugoslavije)